NOCLEGI
ROZKŁADY
Skąd wzięły się lata przestępne?
pexels/917293
Powszechnie stosowany na (prawie) całym globie kalendarz gregoriański używany również w Polsce dzieli rok na 365 dni, podzielonych na 12 miesięcy zawierających po 30 lub 31 dni. Jedynym wyjątkiem jest luty, który obejmuje 28 dni. Co cztery lata (z niewielkimi wyjątkami) rok jest wydłużony o jeden dzień, a ten dodatkowy dzień przypada na luty. W polskim języku taki rok nazywamy „przestępnym”.
REKLAMA
Rok przestępny to rok kalendarzowy, który ma 366 dni, zwiększając długość roku w porównaniu do lat nieprzestępnych (365 dni), aby dostosować go do roku zwrotnikowego. Ten fenomen występuje jedynie w kalendarzach opartych na obiegu Ziemi wokół Słońca lub w rachubie kombinowanej, uwzględniającej zarówno Księżyc, jak i Słońce. Przykłady lat przestępnych obejmują 2016, 2020, 2024, 2028 i 2032.
W kalendarzu gregoriańskim obowiązującym między innymi w Polsce rok przestępny oznacza dodatkowy dzień w lutym, który wtedy ma 29 dni zamiast standardowych 28 dni. W kalendarzu liturgicznym, dodatkowy dzień nie jest tradycyjnie 29 lutego, lecz jest on dodawany między 23 a 24 lutego. To powoduje przesunięcie obchodzenia wspomnień świętych w Kościele katolickim między 24 a 28 lutego na następny dzień. Praktyka ta ma korzenie w starożytnym Rzymie, gdzie dzień przestępny był wprowadzany poprzez powtórzenie 24 lutego, zwane bissextilis. Nazwa bissextilis wywodzi się stąd, że 24 lutego w kalendarzu rzymskim nosi nazwę sextus Kalendas i występuje dwukrotnie w roku przestępnym (łac. bis).
W kalendarzu żydowskim rokiem przestępnym jest ten, który ma dodatkowy trzynasty miesiąc, dodawany co 3 (rzadziej co 2) lata w celu wyrównania cyklu słonecznego z księżycowym.
Lata przestępne zostały po raz pierwszy wprowadzone w 238 r. p.n.e. w Egipcie, gdzie dodatkowy dzień był uwzględniany co cztery lata, zgodnie z datowaniem sotisowym. Juliusz Cezar w roku 45 p.n.e. wprowadził dekretem tę samą praktykę w Rzymie, co zaowocowało stworzeniem kalendarza juliańskiego. Luty będący najkrótszym miesiącem w tamtym czasie otrzymał dodatkowy dzień, stając się ostatnim miesiącem roku. Błąd tej rachuby wynosi około jednego dnia na 128 lat, ponieważ rok zwrotnikowy jest nieco krótszy niż 365,25 dni. Ten system jest nadal używany w różnych kalendarzach kościołów prawosławnych, a w niektórych z nich (w 1923 r.) wprowadzono tzw. kalendarz nowojuliański. Ponadto, w astronomii, rok juliański jest używany jako jednostka czasu.
Obecnie powszechnie stosuje się rachubę zgodną z kalendarzem gregoriańskim, wprowadzonym w 1582 r. bullą papieża Grzegorza XIII („Inter gravissimas”), w której wprowadzono następującą modyfikację kalendarza juliańskiego: nie uznaje się lat przestępnych wypadających na koniec wieku, z wyjątkiem tych, w których liczba stuleci jest podzielna przez 4. Inaczej mówiąc w myśl tej reguły latami przestępnymi są te, których numeracja:
Dodanie dodatkowego dnia powoduje przesunięcie wspomnień w kalendarzu liturgicznym rytu rzymskiego między 24 a 28 lutego.
W kalendarzu gregoriańskim obowiązującym między innymi w Polsce rok przestępny oznacza dodatkowy dzień w lutym, który wtedy ma 29 dni zamiast standardowych 28 dni. W kalendarzu liturgicznym, dodatkowy dzień nie jest tradycyjnie 29 lutego, lecz jest on dodawany między 23 a 24 lutego. To powoduje przesunięcie obchodzenia wspomnień świętych w Kościele katolickim między 24 a 28 lutego na następny dzień. Praktyka ta ma korzenie w starożytnym Rzymie, gdzie dzień przestępny był wprowadzany poprzez powtórzenie 24 lutego, zwane bissextilis. Nazwa bissextilis wywodzi się stąd, że 24 lutego w kalendarzu rzymskim nosi nazwę sextus Kalendas i występuje dwukrotnie w roku przestępnym (łac. bis).
W kalendarzu żydowskim rokiem przestępnym jest ten, który ma dodatkowy trzynasty miesiąc, dodawany co 3 (rzadziej co 2) lata w celu wyrównania cyklu słonecznego z księżycowym.
Lata przestępne zostały po raz pierwszy wprowadzone w 238 r. p.n.e. w Egipcie, gdzie dodatkowy dzień był uwzględniany co cztery lata, zgodnie z datowaniem sotisowym. Juliusz Cezar w roku 45 p.n.e. wprowadził dekretem tę samą praktykę w Rzymie, co zaowocowało stworzeniem kalendarza juliańskiego. Luty będący najkrótszym miesiącem w tamtym czasie otrzymał dodatkowy dzień, stając się ostatnim miesiącem roku. Błąd tej rachuby wynosi około jednego dnia na 128 lat, ponieważ rok zwrotnikowy jest nieco krótszy niż 365,25 dni. Ten system jest nadal używany w różnych kalendarzach kościołów prawosławnych, a w niektórych z nich (w 1923 r.) wprowadzono tzw. kalendarz nowojuliański. Ponadto, w astronomii, rok juliański jest używany jako jednostka czasu.
Obecnie powszechnie stosuje się rachubę zgodną z kalendarzem gregoriańskim, wprowadzonym w 1582 r. bullą papieża Grzegorza XIII („Inter gravissimas”), w której wprowadzono następującą modyfikację kalendarza juliańskiego: nie uznaje się lat przestępnych wypadających na koniec wieku, z wyjątkiem tych, w których liczba stuleci jest podzielna przez 4. Inaczej mówiąc w myśl tej reguły latami przestępnymi są te, których numeracja:
- jest podzielna przez 4 i niepodzielna przez 100 lub
- jest podzielna przez 400.
Dodanie dodatkowego dnia powoduje przesunięcie wspomnień w kalendarzu liturgicznym rytu rzymskiego między 24 a 28 lutego.
PRZECZYTAJ JESZCZE
